Vergroten zelfstandigheid

Betrokken ouders

Ouders/verzorgers moeten betrokken zijn én blijven bij zorg in de transitiefase, maar hun rol moet veranderen. Ouders dragen in de transitiefase stapsgewijs de regie en verantwoordelijkheid over aan de jongere zelf. Het is de taak van de zorgverlener de ouder/verzorger hierin te begeleiden. Aan de zorgen van ouders moet apart aandacht besteed worden. Loslaten door ouders is bijzonder lastige opgave als jongere zorg- en/of begeleiding afhankelijk is.

Een aantal indicatoren voor het daadwerkelijk betrekken van ouders:

aantal ouders dat een eigen versie van ITP heeft / aanwezigheid van een stappenplan voor ouders
aanwezigheid van specifiek aanbod voor ouders
aanwezigheid van aanbod van lotgenotencontact (eventueel in samenwerking met patiëntenorganisatie)
aandacht voor bijzondere groepen ouders (bijvoorbeeld van ernstig zieke jongeren, van jongeren met psychische problemen en depressie et cetera)
oordeel van jongere/ouders over betrokkenheid van de ouders

Zelfmanagement van de jongere

Een wezenlijk onderdeel van de voorbereiding op de overstap naar de volwassenenzorg is het stappenplan is bevordering van zelfstandigheid en zelfredzaamheid. Hiermee wordt zelfstandigheid in de zorg voor eigen aandoening en behandeling bedoeld maar ook de zelfredzaamheid in de samenleving (omgaan met de aandoening, vergroten van weerbaarheid en veerkracht.

Een vroege start is hierbij wenselijk: de bevordering van zelfmanagement moet in de regel eerder beginnen dan het 12^e jaar, maar is uiteraard afhankelijk van het soort therapeutisch regime.

Een aantal indicatoren op het gebied van zelfmanagement van de jongere zijn:

aanwezigheid en gebruik van stappenplan t.b.v. zelfmanagement
meten van self-efficacy van de jongere
aanwezigheid van een ‘assessment of readiness for transfer’
aanwezigheid van aanbod voor training van relevante zelfmanagement vaardigheden
betrokkenheid van jongeren bij het ontwikkelen / uittesten van zelfmanagement materiaal
leeftijd waarop zelfmanagement voor het eerst aan de orde wordt gesteld
oordeel van jongere / ouders over verloop van zelfmanagement ontwikkeling

Integrale zorg

Belangrijk bij adolescentenzorg is dat het om meer gaat dan de zorg voor de aandoening alleen. Dus ook onderwerpen als persoonlijke groei, sociaal-emotionele ontwikkeling, maatschappelijke participatie, seksualiteit en relatievorming, gezond leven, gezonde voeding en risicogedrag moeten aan de orde komen. Het is de taak van de zorgverlener deze onderwerpen aan te kaarten.

Een aantal indicatoren voor goede integrale zorg zijn:

aantal jongeren bij wie gebruik wordt gemaakt van HEADS screeningstool
aanwezigheid van ‘interagency links’
aanwezigheid van informatie
aanbod én deelname van jongeren aan integraal aanbod
oordeel van jongere / ouders over kwaliteit van integrale zorgverlening

Betrokken ouders

Zelfmanagement van de jongere

Integrale zorg

Tools om de zelfstandigheid van jongeren te versterken