» Ga direct naar de lijsten van de beschikbare Groei-wijzers.
Doel
Jongeren en ouders stap voor stap helpen ontdekken hoe de jongere zelfstandiger kan worden op verschillende domeinen in het leven door planmatig aandacht te besteden aan negen domeinen op het gebied van zelfstandigheid en zelfredzaamheid.
Doelgroep
Jongeren met een (chronische) aandoening vanaf 7 jaar tot na de transitie in zorg en hun ouders/verzorgers.
Ontwikkelaars
De Groei-wijzer is gebaseerd op ‘Developing Skills for Growing Up’, ontwikkeld door het Holland Bloorview Kids rehabilitation Hospital in Toronto, Canada. De eerste Groei-wijzer (de Revalidatie Groei-wijzer) is ontwikkeld door UMCG, Mytylschool Eindhoven, Erasmus MC en TransitieNet. Daarna is binnen diverse projecten van Kenniscentrum Zorginnovatie (Hogeschool Rotterdam) de Groei-wijzer aangepast voor kinderen jongeren met uiteenlopende chronische aandoeningen (Nier Groei-wijzer, Epilepsie Groei-wijzer, Groei-wijzer LVB, CF Groei-wijzer, Virus Groei-wijzer).
Beschrijving
De Groei-wijzer gaat uit van drie fasen met bijbehorende lijsten:
- ‘Klaar voor de start’ voor de leeftijd 7 – 11 jaar;
- ‘Goed bezig’ voor de leeftijd 12 – 16 jaar;
- ‘Hier ben ik’ voor de leeftijd 17 jaar en ouder.
De Groei-wijzer LVB vormt hier een uitzondering op en bestaat uit de lijsten:
- ‘Klaar voor de start’ voor de leeftijd 7 – 13 jaar;
- ‘Hier ben ik’ voor de leeftijd 14 – 21 jaar.
De Groei-wijzer is van ouders en jongeren en wordt door hen bewaard. Het instrument is bedoeld om de natuurlijke gang naar zelfstandigheid op een geleidelijke en overzichtelijke manier te prikkelen. Hierbij wordt rekening gehouden met de cognitieve en fysieke mogelijkheden van de jongere, de situatie thuis en de eigen voorkeuren.
Voor alle Groei-wijzerlijsten geldt dat niet de kalenderleeftijd, maar het ontwikkelingsniveau bepalend is voor de keuze van de lijst. De lijsten kunnen door zorgverleners worden gebruikt om doelen te bepalen, afspraken te maken en de voortgang bij te houden. Naast de drie lijsten bevat de Groei-wijzer ook een lijst ‘Opgroeien van 0 – 21 jaar, wat en wanneer’. Dit overzicht is een hulpmiddel voor jongeren en ouders door de jaren heen. Hij geeft hen op diverse terreinen stap voor stap meer inzicht op de weg naar meer zelfstandigheid voor de jongere.
Domeinen van de Groei-wijzer
De Groei-wijzer stimuleert zelfstandigheid op negen verschillende domeinen (Ik, Zorg, Relaties, Studie, Werk, Wonen, Vervoer, Vrije tijd, Sport) en sluit hiermee aan bij de website Op Eigen Benen.
Beschikbaarheid
Algemeen overzicht: Opgroeien van 0 – 21 jaar
Revalidatie Groei-wijzer
- Via de website van (Sch)Ouders kunt u alle lijsten in PDF downloaden. Daarnaast kunt u ook via deze pagina de E-learning ‘Hoe werk ik met de Groei-wijzer’ volgen.
- De E-learning ‘Hoe werk ik met de Groei-wijzer’ u benaderen via Free-Learning.
Nier Groei-wijzer
- Nier Groei-wijzer ‘Informatiefolder’
- Nier Groei-wijzer ‘Klaar voor de start’ (7-11 jaar)
- Nier Groei-wijzer ‘Goed bezig’ (12-16 jaar)
- Nier Groei-wijzer ‘Goed bezig (voor ouders)’
- Nier Groei-wijzer ‘Hier ben ik’ (17 jaar+)
- Nier Groei-wijzer ‘Hier ben ik (voor ouders)’
Epilepsie Groei-wijzer
- Epilepsie Groei-wijzer‘Informatiefolder’
- Epilepsie Groei-wijzer ‘Klaar voor de start‘ (7-11 jaar)
- Epilepsie Groei-wijzer ‘Goed bezig‘ (12-16 jaar)
- Epilepsie Groei-wijzer ‘Goed bezig‘ (voor ouders)
- Epilepsie Groei-wijzer ‘Hier ben ik‘ (17 jaar+)
- Epilepsie Groei-wijzer ‘Hier ben ik‘ (voor ouders)
- Epilepsie Groei-wijzer LVB ‘Informatiefolder’
- Epilepsie Groei-wijzer LVB ‘Klaar voor de start‘ (7-13 jaar)
- Epilepsie Groei-wijzer LVB ‘Hier ben ik‘ (14-21 jaar)
SGU-Epilepsy
- SGU-Epilepsy ‘Getting started’ (7-11 year)
- SGU-Epilepsy ‘On my way’ (12-16 year)
- SGU-Epilepsy ‘Almost there’ (17 year or older)
- SGU-Epilepsy ID ‘Getting started (7-13 year)
- SGU-Epilepsy ID ‘Almost there’ (14-21 year)
Groei-wijzer LVB
- Groei-wijzer LVB ‘Informatiefolder’
- Groei-wijzer LVB ‘Klaar voor de start‘ (7-13 jaar)
- Groei-wijzer LVB ‘Hier ben ik‘ (14-21 jaar)
CF Groei-wijzer
- CF Groei-wijzer ‘Informatiefolder’
- CF Groei-wijzer ‘Klaar voor de start‘ (7-11 jaar)
- CF Groei-wijzer ‘Goed bezig’ (12-16 jaar)
- CF Groei-wijzer ‘Hier ben ik‘ (17 jaar+)
Virus Groei-wijzer
- Virus Groei-wijzer ‘Klaar voor de start‘ (7-11 jaar)
- Virus Groei-wijzer ‘Goed bezig’ (12-16 jaar)
- Virus Groei-wijzer ‘Hier ben ik‘ (17 jaar+)
‘Mama, het is gelukt!!’: Ervaring van Signe met de Groei-Wijzer
Schouders (Ervaringskenniscentrum voor ouders van zorgkinderen): Op de website van Schouders staat het verhaal van Signe die met behulp van de Groei-Wijzer zelf concrete plannen heeft gemaakt om zelfstandiger te kunnen worden. En het bleef niet alleen bij plannen maar zij heeft deze ook uitgevoerd tot groot plezier van zowel zichzelf als haar moeder. Lees hier het hele verhaal.
Ervaringen vanuit het werkveld
Revalidatiecentrum Blixembosch: ‘Het voordeel is dat het heel concreet wordt van wat je allemaal voor stapjes kunt doen. We merken dat we hier toch heel vaak in de revalidatie te medisch gedacht hebben. En dat je hele stukken van zelfstandigheid; van een taakje in huis hebben, of ergens verantwoordelijk voor zijn, of zelf dingen regelen, dat we dat toch maar lieten liggen. En dan opeens ben je bijna volwassen dan moet je alles doen. En dan heb je eigenlijk geen tijd gehad om het te leren. Terwijl we van de meeste van deze jongeren weten dat ze tijd nodig hebben om dingen vaak te herhalen om het op die manier te leren.’
Verpleegkundig specialist – Expertisecentrum voor epilepsie Kempenhaeghe: ‘Wat een handige tool is die Groei-wijzer! De epilepsie is toch vaak een sta-in-de-weg. Zowel kinderen vanaf zeven jaar en zeker ook pubers geeft het inzicht in hoe ze met hun zelfstandigheid kunnen omgaan. Ook voor ouders geeft het’een pas op de plaats’ door weer eens kritisch te kijken naar het proces van opvoeden en werken naar zelfstandigheid. En een stappenplan bespreken met niet alleen je ouders maar ook met een professional geeft net wat meer stimulans.’
Effect / resultaat
In samenwerking het het UMC Groningen, revalidatiecentrum Blixembosch, Mythylschool Eindhoven, Erasmus MC afdeling revalidatiegeneeskunde, TransitieNet en de BOSK is een pilotonderzoek uitgevoerd.
De pilot weest uit dat gebruik van de Groei-wijzer toepasbaar is in de dagelijkse zorgverlening, dat gebruik van de Groei-wijzer gewaardeerd wordt door behandelaars, ouders en ‘jongere’ jongeren en dat toepassing van de Groei-wijzer ertoe leidt dat autonomie en participatie vaker besproken wordt tijdens het behandelcontact. De Groei-wijzer werd vooral gebruikt door leerlingen binnen het speciaal onderwijs en deelnemers met een relatief lage self-efficacy. Een grote meerderheid van ouders en jongen zegt de Groei-wijzer te blijven gebruiken (Maathuis et al. 2012).
In 2012 is een pilot uitgevoerd met de Groei-wijzer in de nefrologie. Hier deden vijf kindernefrologie teams aan mee: Erasmus MC Rotterdam, Amsterdam Medisch Centrum, VU Medisch Centrum Amsterdam, Universitair Medisch Centrum Utrecht en RadboudUMC. Het gebruik en de haalbaarheid van de aangepaste Nier Groei-wijzer is op kleine schaal uitgetest door interviews met de zorgverleners en focusgroepen met de zorgteams te houden.
Deze pilot liet zien dat het gebruik van de Groei-wijzer in de praktijk meerwaarde oplevert. het instrument geeft input voor het systematisch bespreken van verschillende thema’s met jongeren. Zorgverleners waarderen de stapsgewijze opbouw die rekening houdt met de ontwikkeling van jongeren. Daarnaast creëert de Groei-wijzer bewustwording bij jongeren, ouders en zorgverleners over belangrijke thema’s voor jongeren die opgroeien met een chronische (nier)aandoening.
Verwijzing
- Hilberink, S.R., Grootoonk, Al, Ketelaar, M., Vos, I., Cornet, L., & Roebroeck, M.E., (2020). Focus on autonomie: Using ‘Skills for Growing Up’ in pediatric rehabilitation care. Journal of Pediatric Rehabilitation Medicine, 13, 161-167)
- Maathuis, C.G.B., Vos, I., Roebroeck, M.E., & Hilberink, S.R. (2012). Een instrument om vaardigheden voor zelfstandigheid te vergroten. De Groei-wijzer. Nederlands Tijdschrift voor Revalidatiegeneeskunde, 3, 115-119.
- Staa, A.L. van & J.N.T. Sattoe. 2013. ‘Dossier Op Eigen Benen Vooruit! Betere transitiezorg voor jongeren met nierziekten.’ V&VN Dialyse & Nefrologie Magazine 31(3): 10-17.
- Sattoe, J.N.T., Hilberink, S.R., Peeters, M.A.C. & A.L. van Staa. 2014. ‘Skills for Growing Up’: supporting autonomy in young people with renal disease’. Journal of Renal Care 40(2): 131-139.
Meer informatie?
U kunt contact opnemen via opeigenbenen@hr.nl